Cezayir hakkında sorular ve cevaplar

Cezayir'de şu sıralar sabahları çok soğuk ama öğleden sonraları yazdan kalma günler yaşıyoruz. İki ay boyunca süren yağmurlar dindi. Sabah ayazı kar yağacağına inandırıyor insanı ama henüz yağmadı. Yeni yıla kar eşliğinde girmek harika olurdu. Soğuk olsa da yağmurlu olmamasına seviniyorum çünkü deli yağmurlar burada başladı mı durmak bilmiyorlar. 

Daha önce Cezayir tanıtımı ve sorular cevaplar diye iki tane blog yazısı yazmıştım. Bunların haricinde zaten sık sık Cezayir'den bahsediyorum yazılarımda. Yine de en çok soru bu iki yazı için geliyor Cezayir hakkında bilgi edinmek isteyenlerden. 

Ben de yeni aldığım bir yorum sonrasında tekrar soru cevap şeklinde bir yazı hazırlamaya karar verdim. 

-Cezayir'i neden bu kadar ballandıra ballandıra anlatıyorsunuz diyorlar?

 Bu soruya şöyle yanıt verebilirim. Aslında Cezayir'i ve buradaki yaşantıyı ballandıra ballandıra anlatmıyorum. Burası hakkındaki hislerimi de dile getirerek yazıyorum cümlelerimi. Kötü taraflarını da anlatıyorum, başımıza gelen tuhaf olayları yazıyorum. Burada ballandırılacak bir durum yok ki zaten. Bir Fas veya Tunus gibi olmadığını her fırsatta söylüyorum. Yine de buranın mimarisini, fransızların etkisini hayatın içinde görmeyi, her ne kadar pis de olsa sokaklarda dolaşırken tarihi yaşayabilmeyi seviyorum. Burada sessizliği yaşayabilmeyi seviyorum. O yüzden hislerim tamamıyla ne kötü ne de iyi. Kaldı ki bizim gibi şantiyede yaşayan, bir takım kısıtlamalarla hayatlarını yaşayan insanlar ballandırılacak bir durum olmadığını da bilirler. 

-Evler pis mi? Ev yaşantıları nasıl?

Temizlik veya pislik toplumun her kesimi için genellenemez. Burada pis yerler de gördüm tertemiz evler de. Sokaklar evet genelde pis, çöpler toplanmıyor, evlerine o pisliğe rağmen ayakkabı ile girenler var ama herkesin yaşam tarzı kendine. Çok sık okuyorum internette buraya gelenlerin yazdıklarını. Kimileri kadınların yabancı kimselerin yanında bile evlerinde çok rahat olduklarını yazıyorlardı. Ben böyle bir durumla karşılaşmadım. Kimin karşısına ne çıkacağı belli olmuyor hayatta. Demek o kişiler öyle insanlara denk gelmişler. Son derece modern hayat tarzları olan temizpak insanlar da var bu şehirde, ama maddi imkanları olmayan, buz gibi soğukta oturan, evinde koltuk veya halı olmayan insanlar da var elbette aynı bizim memleketimizde olduğu gibi. 

-Dil bilip bilmemek ne kadar etkili?

Dil bilmek elbette ki avantaj. Fransızca ve Arapçayı kastediyorum. Çünkü gündelik yaşamda İngilizce bilen insan ya çok az ya da yok. Profesyonel hayatta elbetteki iyi ingilizcesi olan insanlar var. Müslümanım deyince ilk iş neden Arapça bilmiyorsun o zaman diye soruyorlar. Müslüman olup da Arapça konuşamamak onlara tuhaf geliyor. Fransızcaları da saf olmadığı için, çünkü burada kendilerine has yarı Fransızca yarı Arapça veya Kabilce kullanarak bir dil yaratmışlar, bilenler de zorlanabiliyor. Dil bilirseniz elbette hayat kolaylaşıyor. Hiç olmadı kısa süre için gelecek olanlar bir tercüman tutabilir veya tarzanca birkaç kelime ile idare edebilirler. Genelde Türkleri seviyorlar, Türkiye'ye sık gidip geliyorlar ve birkaç kelime Türkçe biliyorlar. 

-Yabancıları kazıklıyorlar mı? 

Her memlekette olduğu gibi evet kazıklamaya çalışanlar var. Yine de her zaman için pazarlığa açıklar. Çok inat edip direnirseniz epey indirim yaparlar. Türk malları burada çok pahalı ama Fransız malları uygun fiyatlı oluyor. Türkiye'den buraya çalışmaya geldiğimizi bildiklerinden yaptığımız işi bildiklerinden buradaki Türkleri hep paralı, zengin sanıyorlar. Çünkü burada onlara nazaran yüksek ücretler kazanıyor yabancı nüfus. Bir giyim mağazasında bile pazarlık yapmak istediğinizde ooo sizde çok para var ben biliyorum diyebiliyorlar. Her zaman için temkinli olmakta fayda var. Turist bu tip ülkelerde gelir kapısı olarak görülüyor. Yapabileceğimiz en akıllıca şey uyanık olmak. Zaten yaşadıkça insan nasıl davranacağını, nerelerden neler alıp alamayacağını da öğreniyor. 

-Her yer süslü püslü binalarla mı çevrili?

Burada yayınladığım fotoğraflar genelde görmeyi çok sevdiklerimi size de göstermek amaçlı. Tabi her bina öyle şık bir mimariye sahip değil. Bunu elimden geldiğince dile getiriyorum zaten. Örneğin bizim yakınımızda bulunan Tizi-Ouzou vilayetinde neredeyse hiç öyle güzel bina yoktur. Hep tuğlaları görünen, yarı tamamlanmış yarı tamamlanmamış binalar vardır. Bu güzel olan kimi binalarınsa içlerinde elektrik bile yoktur. Elektriği olan bir binada oturuyorsanız şanslı olanlardansınız demektir. Bu elektrikten kastım apartman kat elektrikleri. Apartman temizliği denen şeye pek rastlamadım. Genelde herkes kendi katını kendisi temizliyor. Ama başkentte güzel semtlerde ışığı ve temizlikçisi hatta kapıcısı olan binalar da mevcut. Kısaca hiç bir şehirde binalar başkent Alger'deki kadar gösterişli değil ama Cezayir elbetteki sadece başkentten ibaret de değil!

-Araba kullanmak ne kadar gerekli?

Burada trafik büyük bir sorun. Sinyal kullanma ve kurallara uyma alışkanlıkları yok. Üst geçitler veya yaya geçitleri de kullanılmıyor genelde. O yüzden yollarda dikkatli olmak şart. Her an önünüze biri atlayabilir, karşıdan karşıya geçen birileri olabilir. Ayrıca düzgün bir yere park edeyim yolu kapatmayayım diye de düşünmüyorlar. Herkes rahatlıkla arabasını gönlü istediğince istediği yere bırakabiliyor. Başkentte tabi yine bu kadar rahat olamayabiliyorlar. Çünkü arabaların lastiklerini kilitleyen bir sistemleri var. Gidip ilgili yere paranızı ödemeden açtıramıyorsunuz. Bu yine temiz, güzel semtlerde daha çok karşılaşılan bir durum. Araba çok gerekli bir araç burada. Dağınık bir şehir yapısı var. Bir yerden başka bir yere gitmek saatler sürebiliyor. Taksi veya dolmuş da pek güvenli sayılmaz. Tanıdık taksiciniz varsa yardımcı olur elbette ama böyle berbat bir trafikte dolmuşa binmek büyük cesaret ister. Hele ki yabancıysanız, kadınsanız, sarışınsanız, güler yüzlüyseniz. Bir şoför de tutabilirsiniz imkanınız varsa. Yalnız bizim bulunduğumuz yerdeki özel şoförler bile başkenti bilmiyor olabiliyorlar. Ayrıca kadın şoför epey var trafikte. Kadınlar araba kullanabiliyorlar rahatlıkla. Yavaş gitmeleri de sorun olmuyor çünkü Türkiye'de olduğu gibi kornayı sık kullanmıyorlar. 

-Yemek kültürü nasıl?

Kendilerine has özel yemekleri var. Buna rağmen çok çeşitli yemek kültürleri olduğunu söyleyemem. Örneğin Tajin içinde yapılan yemeklerin orijini aslında Fas. Bu yüzden bu yemek çeşitini Cezayir mutfağına özgü saymıyorum. Basit birkaç gündelik yemekleri, örneğin kuskus, mechoui, frik çorbası, birkaç da kendilerine özel tatlıları var zlabia, kalbi louz gibi. Ayrıca şiş çok tercih ediliyor. Tavuk, ciğer, et şiş yapan pek çok lokanta var. Tavuk çok sık yeniliyor ucuz olduğu için. Her yerde tavuk çevirme yerleri var. Nutellalı krep çok yenen bir tatlı. Ekmek arası patates ve omlet en sevdikleri yiyecek diyebilirim. Bizim ofisimizde çalışan Cezayirliler neredeyse her gün patates omlet yiyorlar ekmek arası. Türk restoranları da eskisinden daha fazla. Fransız yemekleri yapan restoranlar, balık restoranları da var elbette. Yani yemek kültüründe etkilenme çok fazla. Yine de buraya geldiğinizde aç kalmayacağınıza garanti veririm. 

-Yalancı ve ahlaksızlar mı?

Bir toplumun geneli için yalancı veya ahlaksız demek asla yapamayacağım bir şey. Oldukça da yanlış bir düşünce tarzı bu bana kalırsa. Bana gelen maillerde yalancılık, ahlaksızlık çok sık dile geliyor. Herkes şanslı olamayabiliyor. Kimi dolandırılıyor, kimi iftiraya uğruyor, kimi kötü olaylara tanık olabiliyor. Hayat herkese iyi taraflarını göstermiyor. Bizim kadar ciddi bir yapıları yok evet bu doğru. Çok rahatlar. Genelde bizi yani Türkleri sabırsız ve aceleci buluyorlar. Her zaman sözlerinin arkasında durmayabiliyorlar da. Ama bu kesinlikle kişinin karakteri ile ilgili bir şey. Acil bir iş durumunda oyalanmak onlar için rutin bir durum. İnşallah dediklerinde işinizin ne zaman biteceğini bilemiyorsunuz. Ağır işleyen bir bürokrasisi var. Hala devlet dairelerinin çoğunda bilgisayarlı sistem yok evraklar kağıtlar dosyalar arasında kayboluyorlar. Yeni yeni modernliğe adım atmaya çabalıyorlar. Tüm toplumlar böyle dönemler geçirirler. Cezayir özgürlüğünü aslında yeni elde eden bir toplum. Terör hala etrafta kol geziyor. Halk hala pasif, korkmuş ve geçmişte yaşadıkları zulmü aklından çıkartamıyor. Böyle olmaları çok normal. Zamanla iyileşme gösteriyorlar. 2007 yılında buraya geldiğimden beri çok şey değişti. Bir ülkede yaşanan değişimlere bizzat tanıklık ettik. Daha hala geri kaldıkları noktalar elbette ki çok var. Yine de hayatın daha da iyiye gideceğine dair inancım var. Bazen Türkiye'de yaşanan son olayların ışığında düşününce Cezayir bizden daha bile modern kalabiliyor diyebilirim. Bizim gidişatımızda Cezayir'deki hayatı mumla arayabiliriz yakında. 

Son olarak şunları söylemek istiyorum. Burada kısa zaman kalmak burayı anlamak için yeterli değil. Uzun süre kalmak ise kolay değil. Ben Cezayir'deki yaşama, sessizliğe çok alıştım. Binaların ruhuna dokunmayı seviyorum. Tüm olanaksızlıklarına rağmen verdikleri yaşam mücadelesini yüzlerinde görmeyi seviyorum. Yükselmelerini izlemeyi seviyorum. Bu şehrin insanı kendine bağlayan sihirli bir tarafı var, etkilenmemek güç. Hele ki benim gibi eskiye düşkün nostaljiye bağımlı ve biraz da hüzünlüyseniz. Burada devamlı yaşamak istemezdim elbette çünkü Türkiye'de anılarım, çocukluğum, hayallerim var, ailem dostlarım var. Yine de bu bölgeyi görmek insana çok şey katıyor. Hayatın ritmini anlamak ancak böyle yerlerde mümkün oluyor. Fas Tunus ve Cezayir üçlüsü kesinlikle görülmeli. Bu kadar birbirine yakın kültürler aynı zamanda nasıl ve ne kadar farklılar anlayacaksınız. Hayata başka bir gözle bakacaksınız!

Soru cevaplar devam edecek...

İyi haftalar.